چند روزی است که در فضای مجازی بحث حذف شدن برنامههای اندرویدی تب بالایی گرفته است. استفاده کنندگان از گوشیهای اندرویدی به طور ناگهانی متوجه شدند که بعضی از برنامه هایی که روی گوشیهایشان نصب بود، به طور ناگهانی حذف شد به عنوان دو اپلیکیشن معروف ایرانی هاتگرام و تلگرام طلایی که از نسخههای غیر رسمی پر طرفدار تلگرام در ایران بودند به طور ناگهانی از روی گوشیها حذف شد.
در ابتدا تصور شد که این حذف شدن به خاطر تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران است و گوگل قصد دارد همانند دیگر شرکت آمریکایی یعنی اپل محدودیتهایی را برای کاربران اندرویدی ایرانی ایجاد کند.
اما بعد مشخص شد که این اتفاق ربطی به تحریمها ندارد و فقط توسط برنامهای با عنوان گوگل پلی پروتکت (به انگلیسی Google Play Protect) اجرا شده است. و اما گوگل پلی پروتکت چیست؟
همانطور که در اطلاع دارید اندروید یکی از سیستمهای متن باز پر استفاده در حال حاضر است. این سیستم عامل در سال ۲۰۰۸ توسط گوگل برای گوشیهای تلفن همراه از وارد بازار شد. خالق اندروید اندی رابین در سال ۲۰۰۵ این سیستم عامل را به شرکت گوگل فروخت و سپس خودش نیز وارد شرکت گوگل شد و به سمت مدیر عامل اجرایی منصوب شد. از آن زمان تا به امروز گوگل با ارائه آپدیتهای ماهانه و سالانه سعی در بهتر کردن این سیستم عامل دارد. از این سیستم عامل، شرکتهای زیادی نظیر سامسونگ و هواوی و… در تولید ساخت گوشیهای هوشمند استفاده میکنند.
به خاطر پر استفاده بودن این سیستم، در کنار داشتن قابلیتهای زیاد، خطرات امنیتی بسیاری نیز آن را تهدید میکند.
این سرویس در حال حاضر سه سرویس اسکنر بدافزار، تأمین کردن امنیت در وب و ردیابی کردن گوشی ارائه میکند.
چند سال قبل گوگل برای جلوگیری از انتشار انواع بدافزار در داخل استور تصمیم به راه اندازی چنین سرویسی کرد. وظیفهی این سرویس در امان نگه داشتن اطلاعات کاربران و ممانعت از انتشار انواع اپهای ویروسی درون گوگل پلی استور بود. جدیداً هم این تأمین امنیت تا درون گوشیهای اندرویدی نیز آورده شده است. به این معنی که فرقی ندارد کاربر از کجا برنامه را دانلود کرده باشد؛ در صورت مشاهده هر گونه فعالیت مشکوک، گوگل پلی پروتکت وارد عمل شده و آن برنامه را از روی گوشی حذف میکند. و به همین خاطر میتوان گفت که این سرویس یک نوع آنتی ویروس قدرتمند و رایگان است که به طور پیش فرض روی گوشیهای اندرویدی فعال میشود. این سیستم حتی قادر است تا گوشیهایی که حالا به هر دلیلی گم میشوند را نیز پیدا کند.
مهمترین دلیل وجود چنین سرویسی در اندروید، مراقبت و محافظت از اطلاعات کاربران و تأمین امنیت لازم برای آنها در مقابل بدافزارها است. گوگل پلی پروتکت با استفاده از هوش مصنوعی که برایش در نظر گرفته شده است، اسکن روزانه آمار خیره کنندهی ۵۰ میلیارد برنامه را بر عهده دارد.
نحوه عملکرد گوگل پلی پروتکت
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد، گوگل پلی پروتکت وظیفهی اسکن کردن برنامههای نصب شده درون گوشی کاربر و انتشار یافته درون استور گوگل را بر عهده دارد. برای دسترسی به این سرویس کافی ست که شما وارد برنامه گوگل پلی شوید.
با ورود به داخل برنامه و کشیدن منوی داخل برنامه به سمت بیرون، بخش برنامهها و بازیهای من دیده میشود که شما باید وارد این بخش شوید.
با ورود به این بخش در ابتدای صفحهی باز شده یک آمار کلی از وضعیتی که پلی پروتکت دارد به شما نمایش داده خواهد شد.
در صورتی که مایل باشید اطلاعات بیشتری را در مورد عملکرد سرویس به دست آورید، یک کلیک دیگر بر روی آن انجام دهید تا اطلاعاتی بیشتر در اختیار شما قرار بگیرد.
شما در این صفحه، آخرین وضعیت برنامههای اسکن شده، فایلهای مخرب پیدا شده و … را مشاهده خواهید کرد. در صورت مشاهده بد افزار و یا برنامههای دارای کد مخفی به شما اطلاع داده شده و شما میتوانید با گزینههای که در اختیار شما قرار میگیرد نسبت به حذف آن برنامه اقدام کنید.
این سرویس هر برنامهای که در استور گوگل منتشر شود را اسکن کرده و در صورتی که از سالم بودن آنها مطمئن شده اجازهی انتشار عمومی به آنها رو میدهد.
قابلیت پیدا کردن موبایلهای گم شده یا دزدیده شده
در صورتی که موبایلتان دزدیده و یا گم شد، میتوانید از این سرویس برای پیدا کردن آن استفاده کنید.
این سرویس با نمایش دادن آخرین مکانی که گوشی در آن قرار داشته است به شما در پیدا کردن گوشی همراهتان کمک خواهد کرد. در صورتی که مکان نمایش داده شده با شما فاصلهی زیادی دارد، میتوانید گوشی را قفل کرده و یا به صورت کامل، اطلاعاتی را که درون گوشی است به راحتی حذف نمایید. به این شکل حداقل اگه گوشیتان پیدا نشود مطمئن هستید که اطلاعات شخصی درون گوشی به دست کسی نخواهد افتاد و از این بابت خیالتان آسوده و راحت است.
از نکات قابل توجه، تعامل همیشگی این سرویس با مرورگر گوگل یعنی گوگل کروم است. این سرویس با اجرا شدن کروم در پس زمینه اجرا شده و شما را در برابر کدهای مخرب و انواع باج افزار و بدافزار ایمن نگه میدارد. حتماً مشاهده کرده اید که وارد بعضی از سایتها که میخواهید بشوید با خطای نا امن بودن آن سایت مواجه خواهید شد؛ این خطا را همان سرویس گوگلی پلی پروتکت به شما نمایش میدهد.
این امکان نیز در نسخهی دسکتاپ کروم هم دیده میشود و با اولین رفتار مشکوک از هر سایتی به کاربر اطلاع میدهد.
با تمام نکاتی که در بالا گفته شد، ممکن است برخی برنامهها بتوانند این سرویس را دور بزنند و باعث خرابی و سرقت اطلاعات در گوشی شما شوند. پس تکیه کردن به این سرویس به طور صد در صدی درست نیست و بهتر است که در هنگام استفاده از گوشی تمام نکات ایمنی را رعایت کرده تا از آسیبها در امان بمانید.
همچنین پیش از این یک مقالهی کامل راجع به پاک کردن تمامی اطلاعات سرویس های گوگل آماده کردهایم که پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید.